Zindelijkheidstraining kan voor elke ouder een uitdagende mijlpaal zijn, maar als je daar autisme spectrum stoornis (ASS) aan toevoegt, kan het nog iets ingewikkelder worden. Met geduld, begrip en aangepaste strategieën is een succesvolle zindelijkheidstraining toch haalbaar. In deze blog bespreken we een aantal tips en technieken om ouders te helpen bij de zindelijkheidstraining van hun kind met de diagnose autismespectrumstoornis.
De Uitdagingen Van Zindelijkheidstraining Met Een Kind Met Autisme Spectrum Stoornis
Het is cruciaal voor ouders en verzorgers om de unieke uitdagingen van kinderen met ASS tijdens het zindelijk worden te begrijpen. Elk kind met ASS is anders en dat geldt ook voor de uitdagingen die gepaard gaan met zindelijkheidstraining. Allereerst kunnen kinderen met ASS het moeilijk vinden om zich aan te passen aan veranderingen. Zindelijkheidstraining is een grote verandering in de routine van je kind. Bijvoorbeeld ondergoed dragen in plaats van een luier, op het potje zitten en daarna handen wassen. Nieuwe dingen leren kan je kind aanleiding geven tot vluchten, vermijding of agressie. Bovendien hebben sommige kinderen met ASS moeite met het herkennen van lichamelijke signalen en wat ze ermee moeten doen. Daarom plassen of poepen ze in hun broek of ergens anders dan op het potje. Zindelijkheidstraining voor een kind met ASS kan ook veel vragen van de verzorgers, zowel emotioneel als fysiek. Het proces vereist vaak geduld, consistentie en flexibiliteit. Dat kan vermoeiend zijn, vooral als je te maken krijgt met tegenslagen of weerstand. Toch weten we dat je het kunt!
Welke Strategieën Zijn Nuttig Voor De Zindelijkheidstraining Van Een Kind Met Autisme Spectrum Stoornis?
Onderzoek van Saral en Ulke-Kurkcuoglu (2020) heeft aangetoond dat kinderen met de diagnose autismespectrumstoornis op dezelfde leeftijd zindelijk kunnen worden als hun leeftijdsgenootjes met een normale ontwikkeling. Je kunt het beste beginnen met zindelijkheidstraining vanaf ongeveer 18 maanden, dezelfde leeftijd die we adviseren voor kinderen met een normale ontwikkeling. Denk eraan dat je kind zelfstandig moet kunnen lopen en zitten. In de De Pot Op® app kun je controleren of jij en je kind er klaar voor zijn. Zo raken ze gewend aan de routine van op het potje gaan. Voor oudere kinderen kan het moeilijker zijn om zich aan te passen aan veranderingen in hun dagelijkse routine.
De Intensieve Methode
De De Pot Op® app biedt twee verschillende methodes: de intensieve en de geleidelijke methode. Uit een onderzoek van Dabney et al. (2023) blijkt dat de intensieve methode succesvol is voor de meeste kinderen met ASS. Bij deze methode vervang je de luier van je kind in één keer door een onderbroek. Het voelen van de nattigheid kan het kind motiveren om zindelijk te worden. Zet je kind op vaste momenten op het potje, bijvoorbeeld elke 30 minuten 3 minuten op het potje zitten. Je kunt de periodes langer maken wanneer je kind meestal succesjes heeft of wanneer je kind niet elke 30 minuten hoeft te plassen of poepen. Verleng de perioden met 15 minuten per keer zodat het verschil niet te groot is. Prijs je kind na elk succes of elke poging om op het potje te gaan. Gewoon een "goed gedaan" of een duim omhoog van de ouders is genoeg. Besteed niet veel aandacht aan ongelukjes, die horen bij het proces.
Visueel Schema
Het aanleren van deze nieuwe vaardigheid kan overweldigend zijn voor je kind. Je kunt je kind helpen met het maken van een visueel schema. Maak een aantal kaarten met plaatjes en leg ze in de juiste volgorde. Een voorbeeld: (1) broek en ondergoed naar beneden trekken, (2) op het potje gaan zitten, (3) plassen of poepen in het potje, (4) afvegen, (5) ondergoed en broek omhoog trekken en (6) handen wassen. Praat je kind door elke stap heen. Een kaart met een afbeelding van een potje erop kan handig zijn voor kinderen met communicatieproblemen. Ze kunnen deze kaart laten zien wanneer ze op het potje moeten.
Wacht-Vraag-Zeg-Laten Zien-Doen Aanwijzingen
Een kind is pas volledig zindelijk als het begint te zeggen wanneer het moet plassen of poepen. In het begin moet je je kind daarbij helpen. Als alles goed gaat, geef je geleidelijk de verantwoordelijkheid aan je kind. McGee et al. (1999) hebben ontdekt dat de wacht-vraag-zeg-laten zien-doen aanwijzingen methode nuttig kan zijn. Bij deze methode geef je je kind een aanwijzing en ga je verder naar de volgende als je kind er niet binnen 5 seconden op reageert. Eerst is er de wacht-aanwijzingen: geef aanwijzingen in de omgeving. Zet het potje in de kamer en zet het mandje met boekjes en speelgoed ernaast. De tweede aanwijzing is vragen: "Wat moet je doen?". De derde is zeggen: "Laten we op het potje gaan zitten". De vierde aanwijzing is het laten zien: wijs naar het potje. De laatste is de doen-aanwijzing: zet je kind voorzichtig op het potje. Na een tijdje zal je kind gaan herkennen dat het op het potje moet plassen en poepen.
Vijf tips Om Een Kind Met Autisme Spectrum Stoornis Zindelijk Te Maken
Tip 1: Introduceer Het Concept Geleidelijk
Voordat je begint met de echte zindelijkheidstraining, kan je je kind geleidelijk vertrouwd maken met het potje of het toilet. Maak hem of haar vertrouwd met de toiletomgeving, het potje en de basisroutines voor het toiletgebruik. Lees boekjes of luister naar liedjes over zindelijkheidstraining. Laat je kind zien hoe jij of andere kinderen op het potje gaan. Zo kunnen ze zien dat anderen ook op het potje gaan.
Tip 2: Stel Een Routine In
Kinderen met ASS houden vaak van routine en voorspelbaarheid. Zorg voor een vaste routine door regelmatige toiletpauzes in te plannen gedurende de dag. Gebruik timers of visuele signalen om aan te geven wanneer het tijd is om op het potje te gaan. Volg dezelfde stappen in dezelfde volgorde elke keer dat je kind op het potje gaat. Probeer de routine hetzelfde te houden op elke plek waar je kind naartoe gaat.
Tip 3: Maak Het Leuk
Je wil dat je kind op het potje gaat zitten, dus maak het leuk voor hem of haar! Lees een boekje, speel een spelletje of blaas bellen. Door bellenblazen ontspannen namelijk de bekkenbodemspieren. Concentreer je er niet op dat je kind op het potje moet plassen of poepen. Als je kind zich ontspannen voelt, komen de successen vanzelf.
Tip 4: Zoek Professionele Hulp Als Dat Nodig Is
Als je worstelt met zindelijkheidstraining of als je kind moeilijkheden ondervindt, aarzel dan niet om hulp te zoeken bij een gekwalificeerde deskundige. Je vindt onze experts in de De Pot Op® app. Premium leden kunnen zonder extra kosten contact opnemen met de experts.
Tip 5: Wees Geduldig En Flexibel
Zindelijkheidstraining kan langer duren voor kinderen met ASS. Wees geduldig met je kind en prijs zelfs kleine succesjes gedurende het proces. Prijs elke poging om naar het toilet te gaan, zelfs als het nog niet helemaal lukt. Blijf flexibel en wees bereid om je aanpak aan te passen op basis van de individuele behoeften en vooruitgang van je kind.
Geduld, Vertrouwen En De Juiste Strategieën
Concluderend kan gesteld worden dat potjestraining bij kinderen met ASS geduld, begrip en aangepaste strategieën vereist. Onderzoek biedt waardevolle inzichten in effectieve benaderingen en nuttige tips. Door deze strategieën toe te passen en aan te passen aan de unieke behoeften van het kind, kunnen ouders hun kind ondersteunen bij het zindelijk worden. Onthoud dat de vooruitgang langzaam kan gaan, maar met consistentie en ondersteuning kunnen kinderen met ASS deze belangrijke ontwikkelingsmijlpaal bereiken.
